Bepaling Verstandelijk gehandicapten

Achtergrond

Bij patiënten met een verstandelijke handicapt is er sprake van een combinatie van een ontwikkelingsstoornis en beperkingen in cognitieve en adaptieve vaardigheden. In het zinnige zorg traject Gehandicaptenzorg werden mensen met een verstandelijke beperking gedefinieerd als mensen die door beperkte cognitieve en sociaal-adaptieve vermogens moeilijkheden ondervinden in hun dagelijkse leven en daarom levenslang en levensbreed zorg of ondersteuning nodig hebben.¹ De geschatte prevalentie was:

IQ<50: 68.000
IQ 50-70: 74.000
IQ 70-85 en beperkt sociaal aanpassingsvermogen en bijkomende problematiek: 1.400.000

Deze is op basis van zorggebruik niet in kaart te brengen. Op basis van declaratiegegevens van zorgverzekeraars en zorgkantoren, en indicaties uit de Wlz zijn met name patiënten met een verstandelijke handicapt te identificeren die een blijvende behoefte hebben aan 24 uur per dag zorg in de nabijheid of permanent toezicht. Dit is de voorwaarde voor de Wlz-indicatie. Vanaf 1 januari 2021 is er naast een grondslag ‘verstandelijke handicap (functiestoornis)’ ook een grondslag psychiatrie. Mogelijk zullen ook patiënten met een licht verstandelijke handicap deze grondslag krijgen.

Gebruikte zorgstandaarden/richtlijnen of andere informatie over de behandeling

Multidisciplinaire richtlijnen voor huisartsenzorg²
Multidisciplinaire richtlijn voor de medische begeleiding van kinderen met Downsyndroom³
Multidisciplinaire (pre)richtlijnen gepubliceerd door Nederlandse Vereniging van artsen voor verstandelijk gehandicapten⁴

Bepaling

DBC medisch specialistische zorg

Code specialisme	Diagnosecode	Omschrijving
316	3517	Retardatie (mentaal)
316	3520	Retardatie (combinatie)
316	7204	Syndroom van Down
330	431	Retardatie zonder cerebrale afwijkingen
330	432	Retardatie met cerebrale afwijkingen

Indicaties uit de Wlz

Grondslag zorg	Omschrijving
05	Verstandelijke handicap (functiestoornis)

Zorgzwaartepakket	Omschrijving^$
800	1VG: Wonen met enige begeleiding
802	2VG: Wonen met begeleiding
804	3VG: Wonen met begeleiding en verzorging
806	4VG: Wonen met begeleiding en intensieve verzorging
808	5VG: Wonen met begeleiding en zeer intensieve verzorging
810	6VG: Wonen met intensieve begeleiding, verzorging en gedragsregulering
812	7VG: (Besloten) wonen met zeer intensieve begeleiding, verzorging en gedragsregulering
814	8VG: Wonen met begeleiding en volledige verzorging en verpleging
780	1LVG: Wonen met enige behandeling en begeleiding
781	2LVG: Wonen met behandeling en begeleiding
782	3LVG: Wonen met intensieve behandeling en begeleiding, kleine groep
783	4LVG: Wonen met zeer intensieve behandeling en begeleiding
784	5LVG: Besloten wonen met zeer intensieve behandeling en begeleiding
790	1SGLVG: Behandeling in een SGLVG-behandelcentrum

Declaraties van zorgkantoren (Wlz)

Zorgzwaartepakket	Omschrijving^$
800	1VG: Wonen met enige begeleiding
802	2VG: Wonen met begeleiding
804	3VG: Wonen met begeleiding en verzorging
806	4VG: Wonen met begeleiding en intensieve verzorging
808	5VG: Wonen met begeleiding en zeer intensieve verzorging
810	6VG: Wonen met intensieve begeleiding, verzorging en gedragsregulering
812	7VG: (Besloten) wonen met zeer intensieve begeleiding, verzorging en gedragsregulering
814	8VG: Wonen met begeleiding en volledige verzorging en verpleging
780	1LVG: Wonen met enige behandeling en begeleiding
781	2LVG: Wonen met behandeling en begeleiding
782	3LVG: Wonen met intensieve behandeling en begeleiding, kleine groep
783	4LVG: Wonen met zeer intensieve behandeling en begeleiding
784	5LVG: Besloten wonen met zeer intensieve behandeling en begeleiding
790	1SGLVG: Behandeling in een SGLVG-behandelcentrum

Prestatiecode	Omschrijving^$
ZORG MET VERBLIJF ZZP
Z414	ZZP 1VG (excl.DB)
Z415	ZZP 1VG (incl.DB)
Z424	ZZP 2VG (excl.DB)
Z425	ZZP 2VG (incl.DB)
Z430	Per dag ZZP 3VG excl.BH excl.DB
Z431	Per dag ZZP 3VG excl.BH incl.DB
Z432	Per dag ZZP 3VG incl.BH excl.DB
Z433	Per dag ZZP 3VG incl.BH incl.DB
Z440	Per dag ZZP 4VG excl.BH excl.DB
Z441	Per dag ZZP 4VG excl.BH incl.DB
Z442	Per dag ZZP 4VG incl.BH excl.DB
Z443	Per dag ZZP 4VG incl.BH incl.DB
Z454	ZZP 5VG (excl.BH excl.DB)
Z455	ZZP 5VG (excl.BH incl.DB)
Z456	ZZP 5VG (incl.BH excl.DB)
Z457	ZZP 5VG (incl.BH incl.DB)
Z460	Per dag ZZP 6VG excl.BH excl.DB
Z461	Per dag ZZP 6VG excl.BH incl.DB
Z462	Per dag ZZP 6VG incl.BH excl.DB
Z463	Per dag ZZP 6VG incl.BH incl.DB
Z470	Per dag ZZP 7VG excl.BH excl.DB
Z471	Per dag ZZP 7VG excl.BH incl.DB
Z472	Per dag ZZP 7VG incl.BH excl.DB
Z473	Per dag ZZP 7VG incl.BH incl.DB
Z480	ZZP 8VG (excl.BH excl.DB)
Z481	ZZP 8VG (excl.BH incl.DB)
Z482	ZZP 8VG (incl.BH excl.DB)
Z483	ZZP 8VG (incl.BH incl.DB)
Z513	Per dag ZZP 1LVG incl.BH incl.DB
Z523	Per dag ZZP 2LVG incl.BH incl.DB
Z533	Per dag ZZP 3LVG incl.BH incl.DB
Z543	Per dag ZZP 4LVG incl.BH incl.DB
Z553	Per dag ZZP 5LVG incl.BH incl.DB
Z573	Per dag ZZP 1SGLVG incl.BH incl.DB
VERBLIJF OVERIG
Z490	Per dag ZZP crisisopvang VG zonder beh.
Z491	Per dag ZZP crisisopvang VG met beh.
Z560	Per dag ZZP crisisopvang LVG (jeugd)
Z999	Logeren GHZ-vg
O513	Overbruggingszorg 1LVG incl. bh incl. db
O523	Overbruggingszorg 2LVG incl. bh incl. db
O533	Overbruggingszorg 3LVG incl. bh incl. db
O543	Overbruggingszorg 4LVG incl. bh incl. db
O553	Overbruggingszorg 5LVG incl. bh incl. db
O573	Overbruggingszorg 1SGLVG incl. bh incl. db
Z1006	Logeren zemvb
Z492	Crisiszorg ghz - categorie licht
Z493	Crisiszorg ghz - categorie midden
Z494	Crisiszorg ghz - categorie hoog
DEELTIJDVERBLIJF
D430	DTV 3 VG excl. bh excl. db
D440	DTV 4 VG excl. bh excl. db
D454	DTV 5 VG excl. bh excl. db
D460	DTV 6 VG excl. bh excl. db
D470	DTV 7 VG excl. bh excl. db
D480	DTV 8 VG excl. bh excl. db
VPT
V414	VPT 1VG (excl.DB)
V415	VPT 1VG (incl.DB)
V424	VPT 2VG (excl.DB)
V425	VPT 2VG (incl.DB)
V430	Per dag VPT 3VG excl.BH excl.DB
V431	Per dag VPT 3VG excl.BH incl.DB
V432	Per dag VPT 3VG incl.BH excl.DB
V433	Per dag VPT 3VG incl.BH incl.DB
V440	Per dag VPT 4VG excl.BH excl.DB
V441	Per dag VPT 4VG excl.BH incl.DB
V442	Per dag VPT 4VG incl.BH excl.DB
V443	Per dag VPT 4VG incl.BH incl.DB
V454	VPT 5VG (excl.BH excl.DB)
V455	VPT 5VG (excl.BH incl.DB)
V456	VPT 5VG (incl.BH excl.DB)
V457	VPT 5VG (incl.BH incl.DB)
V460	Per dag VPT 6VG excl.BH excl.DB
V461	Per dag VPT 6VG excl.BH incl.DB
V462	Per dag VPT 6VG incl.BH excl.DB
V463	Per dag VPT 6VG incl.BH incl.DB
V470	Per dag VPT 7VG excl.BH excl.DB
V471	Per dag VPT 7VG excl.BH incl.DB
V472	Per dag VPT 7VG incl.BH excl.DB
V473	Per dag VPT 7VG incl.BH incl.DB
V480	VPT 8VG (excl.BH excl.DB)
V481	VPT 8VG (excl.BH incl.DB)
V482	VPT 8VG (incl.BH excl.DB)
V483	VPT 8VG (incl.BH incl.DB)
V513	Per dag VPT 1LVG incl.BH incl.DB
V523	Per dag VPT 2LVG incl.BH incl.DB
V533	Per dag VPT 3LVG incl.BH incl.DB
V543	Per dag VPT 4LVG incl.BH incl.DB
V553	Per dag VPT 5LVG incl.BH incl.DB
V573	Per dag VPT 1SGLVG incl.BH incl.DB
MPT
H811	P/dgdl. dagactiv. VG licht
H812	P/dgdl. dagactiv. VG midden
H813	P/dgdl. dagactiv. VG zwaar
H814	P/dgdl. dagactiv. VG kind licht
H815	P/dgdl. dagactiv. VG kind midden
H816	P/dgdl. dagactiv. VG kind zwaar
H818	P/dgdl. dagactiv. VG kind gedrag
H325	Behandeling basis (j)lvg
H326	Behandeling basis sgjlvg traject
H327	Behandeling basis sgjlvg
H331	Behandeling Families First (j)lvg
H334	Behandeling IOG (j)lvg
H817	P/dgdl. dagactiv. VG kind emg
H819	Dagbehandeling VG EMG
H820	Dagbehandeling VG kind midden
H821	Dagbehandeling VG kind zwaar
H822	Dagbehandeling VG kind gedrag
H891	Dagbehandeling LVG
H338	Behandeling sglvg
Dagbesteding vervoer dagbesteding/ Toeslagen
H900	P/dgdl. dagbest. VG-licht (VG1-VG4)
H902	P/dgdl. dagbest. VG-zwaar (VG7)
H903	Dagbesteding vg-midden vg5
H904	Dagbesteding vg-midden vg6
H906	Dagbesteding vg-zwaar vg8
Z984	Toeslag intensieve gespec. ggz-zorg voor crisisopv ghz vg incl beh
H940	P/dgdl. toesl. kind dagb.VG licht
H941	P/dgdl. toesl. kind dagb.VG midden
H942	P/dgdl. toesl.kind dagb.VG5 mid.emg
H943	P/dgdl. toesl. kind dagb.VG zwaar
Z919	Per dagdeel Toesl. ZZP dagb.GHZ kind VG5 EMG
V919	VPT Toeslag dagbesteding GHZ kind – VG5/VG8 midden EMG
Z975	Toeslag gespecialiseerde epilepsie zorg (GEZ) licht
V975	VPT Toeslag gespecialiseerde epilepsie zorg (GEZ) licht
Z912	Per dag Toeslag ZZP Observatie
Z911	Per dag Toeslag ZZP MFC
Crisis/ondersteuningsteam
COT01	COT advies gedragswetenschapper/gz-psycholoog
COT02	COT advies begeleider
COT03	COT advies leidinggevende
COT04	COT advies psychiater
COT05	COT advies avg
COT06	COT advies paramedisch

^$VG=Verstandelijk gehandicaptenzorg, DB=Dagbesteding, BH= behandeling

Geneeskundige zorg aan specifieke patiëntgroepen (GZSP)

Diagnosecode	Omschrijving
1001	Zorg geleverd door een Arts verstandelijk gehandicapten (AVG)

Complete patiëntengroep?

7,7 per 1000 verzekerden werden geïdentificeerd o.b.v. ZPD gegevens: 7,8% o.b.v. medisch specialistische zorg, 71,6% o.b.v. Wlz natura, 93,9% o.b.v. Wlz-indicaties en 24,7% op basis van Wlz PGB. Dit komt neer op ongeveer 136.000 mensen met een verstandelijke handicap. Dit is een stuk lager dan landelijke schatting. Het betreft waarschijnlijk alleen mensen die in aanmerking komen voor indicatie ‘verstandelijke handicap’. De voorwaarden voor een grondslag zijn strenger.⁵ In de huisartsenpraktijk is de prevalentie 6,3 per 1000 ingeschreven patiënten. Dit is lager, maar komt doordat mensen met een verstandelijke handicap die in een Wlz-instelling verblijven en vanuit deze instelling ook behandeling ontvangen over het algemeen geen eigen huisarts meer hebben.

Voetnoten

¹Zorginstituut Nederland. Screeningsrapport Gehandicaptenzorg Zinnige Zorg. Diemen: Zorginstituut Nederland; 2019.
² Het gaat hierbij om de richtlijnen voor de huisartsen zoals beschreven op de NHG richtlijnen (Verstandelijke beperking | NHG-Richtlijnen) en omvat:
-MDR Signaleren van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking
-MDR Signaleren lichamelijke problemen bij volwassenen met een verstandelijke beperking
³ Startpagina - Medische begeleiding van kinderen met downsyndroom - Richtlijn - Richtlijnendatabase
⁴Richtlijnen - NVAVG - bezocht op 14 april 2021.

⁵ Verzekerde zorg - toegang tot de Wlz - Zorginstituut Nederland.