Bekostiging en methodiek Verloskunde en Integrale geboortezorg (2022)

Tabelpagina Verloskunde

Om terug te gaan naar de tabelpagina met de zorgkosten en aantallen voor de Verloskunde, klik hier.

Bekostiging van de verloskunde en integrale geboortezorg

Rubriek 5 behandelt de kosten die gemaakt worden door verloskundigen. Dit is alle zorg die via de verloskundige praktijken en geboortecentra worden en welke vallen onder de dekking van het basispakket van de Zvw. Het gaat om zorg van een verloskundige, huisarts of gynaecoloog die wordt gegeven vóór, tijdens en na de bevalling.

Vanaf 2020 wordt de Integrale geboortezorg in dit hoofdstuk verantwoord. Voorheen werden de kosten van integrale geboortezorg gerapporteerd onder rubriek 13: ‘Diverse overige kosten’. Integrale geboortezorg is een nieuwe vorm van geboortezorg waarbij verschillende zorgaanbieders zoals verloskundigenpraktijken, het ziekenhuizen en kraamcentra samenwerken om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Per 1 januari 2017 heeft het ministerie integrale bekostiging mogelijk gemaakt op experimentele basis. Vanaf 1 januari 2023. Minister Kuipers wil per 1 januari 2023 het huidige experiment van integrale bekostiging opnemen in de regulieren bekostiging waarbij er sprake is van een twee sporen beleid omdat de monodisciplinaire bekostiging ook nog gehandhaafd blijft.^1,2  De zorgkosten van de verloskundige zorg die gedaan wordt door huisartsen stonden altijd in dit hoofdstuk, maar vallen nu onder de huisartsenzorg, als onderdeel van de Overige kosten.

Verloskundige zorg valt onder de basisverzekering en valt niet onder het verplichte eigen risico en hiervoor zijn geen eigen bijdragen van toepassing. Een uitzondering hierop is de combinatietest (tot oktober 2021) en bevalling zonder medische indicatie in geboortecentrum. Hiervoor gelden wel eigen bijdragen. Verzekeraars waren volledig risicodragend voor de gehele categorie.³

Tarieven

Verloskunde kent een prestatiebekostiging met maximumtarieven. De hoogte van de tarieven van de verloskundige praktijken is gebaseerd op rekennormen per normpraktijk, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen basis verloskundige zorgprestaties en overige (aanvullende) verloskundige zorgprestaties. Tarieven kunnen worden onderscheiden in basis verloskundige zorg, overige verloskundige zorg en toeslagen⁴. Voorbeelden van toeslagen zijn de toeslag voor achterstandswijken  en ziektenkostenregeling asielzoekers. Maar ook de module geboortecentrum en module integrale geboortezorg vallen hieronder.

De NZa stelt tarieven vast voor de zorgproducten binnen de verloskundige zorg, deze tarieven worden door de NZa elk jaar geïndexeerd om zo te corrigeren voor economische groei/krimp volgens de beleidsregel Indexering^5,6. Daarnaast veranderen maximumprijzen soms, omdat prestaties veranderen doordat bijvoorbeeld meerdere geïntegreerd worden tot één. Tevens heeft er een herijking van de tarieven plaatsgevonden voor 2018⁷. 

Beleidswijzigingen in de periode 2017-2022

Hieronder worden de belangrijkste beleidsveranderingen in de periode 2017-2022 beschreven. Voor alle wijzigingen en een uitgebreide omschrijving verwijzen we u naar de beleidsregel verloskunde en de beleidsregel integrale geboortezorg van de Nederlandse Zorgautoriteit.

2021

• Combinatietest
  Vanaf 1 oktober 2021 vervalt de combinatietest welke wordt ingezet als prenatale screening. Deze test werd dermate weinig uitgevoerd dat de kwaliteit van deze test niet te waarborgen is.³

Verschil met verantwoordingsinformatie

Voor de verloskunde geldt dat er een verschil is tussen de cijfers die gepresenteerd worden in deze verdiepende analyse rapportage en de verantwoordingsinformatie van de zorgverzekeraars. Tot 2019 werd onder deze rubriek nog de kosten van verloskundige zorg door huisartsen verantwoord en de integrale geboortezorg is juist van 2020 pas onderdeel van deze rubriek. 

Voor deze rapportage kiezen we 2022 als uitgangsjaar, ook voor de oude jaren. Dat betekent dat voor alle getoonde jaren (2017 t/m 2021) de verloskundige zorg door huisartsen hier niet in zit, maar bij de huisartsenzorg en dat de integrale geboortezorg voor alle jaren hier wel in zit. Dit maakt een vergelijking van de kosten over de jaren eerlijker en makkelijker.

Methodiek Verdiepende analyses zorglasten Zvw 2017-2021

Voor het rapport Verdiepende analyses zorglasten Zvw 2017-2021, welke in 2022 is verschenen, wordt gebruik van gemaakt van declaratiegegevens die verstrekt zijn door de zorgverzekeraars aan het Zorginstituut via Vektis. Ten behoeve van de wettelijke taken worden deze gepseudonimiseerde declaraties gebruikt voor onder meer desbetreffend rapport.

In het tabellenoverzicht zijn de kosten voor de Zvw van 2017 tot en met 2021 te bekijken. Het verschil met deze kosten ten opzichte van de reguliere meerjarentabellen is dat de definitie hoe de kosten verantwoord worden voor elk jaar gelijk zijn aan 2022. Hierdoor wordt gecorrigeerd voor administratieve verschuivingen over de jaren en is het makkelijker om een getrouw beeld te krijgen van de ontwikkelingen vanaf 2017. Op dit moment zijn alle kosten zijn gebaseerd op de ramingen van de zorgverzekeraars uit de vierde kwartaalrapportage van 2021.

Omdat de kosten nog niet uitgedeclareerd zijn, zijn de laatste jaren nog aan verandering onder hevig. Tevens is 2021 (en in sommige gevallen 2020) nog leeg gelaten op de diepere niveaus, omdat er te weinig declaraties zijn.

Voor een uitgebreide beschrijving van de toegepaste methodiek, klik hier.

Voetnoten

1. Zorginstituut Nederland. Invoering Zorgstandaard Integrale Geboortezorg. Zie: https://www.zorginstituutnederland.nl/werkagenda/zwangerschap-geboorte-en-gynaecologische-aandoeningen/invoering-zorgstandaard-integrale-geboortezorg
2. Kamerbrief voorgenomen besluit bekostiging integrale geboortezorg. Zie: www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2022/03/21/voorhangbrief-passende-bekostiging-voor-integrale-geboortezorg 
3. Zorginstituut Nederland. Verloskundige zorg. Zie: https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/verloskundige-zorg-zvw
4. NZa. Beleidsregel verloskunde - BR/REG-18117.
5. NZa. Indexering - BR/REG-17103
6. NZa. Prijsindexcijfers. Zie: https://www.nza.nl/regelgeving/prijsindexcijfers/
7. NZa. Verantwoordingsdocument toelichting op de berekening van de tarieven in de eerstelijns verloskundige zorg - PUC_3646_22.